Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği)

Çocuk diş hekimliği (pedodonti) nedir ?
Pedodonti yani çocuk diş hekimliği 0-12 yaş aralığındaki çocukların dişsel ve ağız içi diğer dokularının hastalıklarını teşhis eden, uygun tedaviyi uygun yöntemlerle yapan ayrıca dişleri çürüklerden korumaya yönelik koruyucu uygulamaları yapman diş hekimliği bölümüdür.

Çocuklarda ilk diş hekimi ziyareti :
İlk diş hekimi ziyaret yaşının ilk diş sürdükten sonra 6 ay veya 1 yaşında olması (Amerikan Çocuk Diş Hekimligi Birliği (AAPD) ve Avrupa Çocuk Diş Hekimligi Birliği (EAPD)) gerektiği konusuna dikkat çekilmektedir. Erken çocukluk çağı çürüklerinin (biberon çürüklerinin) önlenmesinde, ailelerin diş sağlığı konusunda bilgilendirilmeleri, yönlendirilmeleri ve önlem almaları açılarından önem taşımaktadır.
Çocuklarda diş hekimi ziyaretinde diş muayeneleri çocuğu sıkmamak ve kaygılandırmamak için kısa tutulur. Ailenin tutumunun çok önemli olduğu bu aşamada çocuğun güvenini kazanmak gerekmektedir.

Çocuklarda diş fırçalama ve diş çürükleri :
İlk dişlerin görülmesi ve öncesinde ağız içi ve dişler temiz bir gazlı bezle yada parmak fırçaları yardımıyla temizlenmelidir. 1 yaşından itibaren fırça kullanımına başlanmalı ve çok az miktarda macun fırça yüzeyine sürülmelidir. 2-6 yaş grubu çocuklarda macun miktarı bezelye tanesi büyüklüğünde ve fluorürlü diş macunu kullanılmalıdır.
Diş çürükleri, çocuklarda genel sağlığı ve ağız diş sağlığını olumsuz yönde etkilemesi açısından önemli bir sorundur. Günümüzde diş çürüğü enfeksiyöz bir hastalık olarak tanımlanmakta ve çocukluk döneminde en sık görülen hastalık olarak bildirilmektedir.
Diş çürüğü oluşumu birçok faktöre bağlıdır ve günlük olarak ağız hijyeninin yapılması, sistemik ve topikal fluorid uygulanması, doğru beslenme uygulamaları ve düzenli olarak diş hekimi kontrolü ile profesyonel bakım yapılarak diş çürükleri önlenebilmektedir.

Süt dişlerinin önemi:
Süt dişleri; yaşamın başlangıcında sütle olan beslenmeden sert ve çeşitli beslenmeye geçmeyi sağlar ve beslenme aracılığı ile çocukların gelişimi üzerinde etkili bir rol oynamaktadır.
Süt dişleri çiğneme fonksiyonunu yerine getirmekte ve dolaylı olarak çene gelişimine yardımcı olmakta ayrıca çiğneme kaslarının çalışması ile birlikte çenenin orantılı bir şekilde gelişimini sağlamaktadır. Konuşma ve bazı seslerin doğru söylemesine neden olmaktadır.
Alt ve üst dişler doğru ve sağlıklı bir şekilde ağız içinde yer aldıkları zaman altı yaş dişlerinin doğru şekilde çıkmasına ve yerine geçmesini sağlamaktadır. Ağız içinde bir denge unsuru olan süt dişlerinin yeni dişlerin yerine gelmesinde büyük görevleri vardır.
Süt dişlerinin yapıları, şekilleri ve fonksiyonları sürekli dişlere göre farklılıklar gösterebileceği unutulmamalıdır.

Diş çürüklerinden korunma yöntemleri :
Diş çürüğünün önlenmesi konusundaki yaklaşımlar; mikro organizmaların azaltılması, şekerlere ulaşılabilirliğin azaltılması ve dişlerin çürümeye direncinin arttırılması prensiplerine dayanan veya bunların kombinasyonlarını içeren girişimlerdir.
Koruyucu diş hekimliği kapsamına giren ve pedodontisin uyguladığı işlemlerden bazıları şunlardır;
-Bireyin düzenli ve dengeli beslenmesi açısından aydınlatılması
-Hastaya ağız ve diş bakımı bilgisinin verilmesi
-Fluorid uygulaması
-Pit ve fissür örtücü uygulaması

Fluorid ve fissür örtücü uygulamaları :
Diş çürüklerinin önlenmesinde etkin bir rol oynadıgı bilimsel çalısmalarla kanıtlanmış olan topikal fluorid uygulamalarının diş çürüğü riskinin belirlenmesinden sonra doğru şekilde uygulanması gerekmektedir.
Profesyonel topikal uygulamalar yüksek risk grubunda 3 ayda, orta risk grubunda 6 ayda, düşük risk grubunda 6-12 aylık aralıklarla diş hekimi tarafından düzenli olarak gerçekleştirilmelidir.
Başlangıç çürük lezyonlarının ilerlemesi remineralizasyon tedavisi ile durdurulmalı, gerektiğinde kaviteleşmiş çürükler erken dönemde tedavi edilmelidir.
Dişlerin yüzeyinde bulunan girinti ve çıkıntılı oluklar yani fissür dediğimiz yapılar çürük gelimesine daha yatkındır. Gerek kendi kendine temizlenme güçlüğü gerekse fırçalama ile uzaklaştırılamayan plak varlığında çürüklerin sık görüldüğü alanlardır. Bu alanları koruyarak ve azaltarak çürük oluşumunun önlemiş oluruz. Fissür örtücü (koruyucu dolgu); dişlerin yüzeyindeki derin fissürlerin uygun dolgu maddeleri ile dişten madde kaybına neden olmadan kapatılması işlemidir. Böylelikle fissür örtücü uygulanmış diş daha kolay temizlenecek aynı zamanda ağızda henüz yeni sürmüş dişler fissür örtücü ile güçlenecektir.